Nghi lễ cưới của người Hà Nội

Nghi lễ cưới của người Hà Nội so với các vùng miền khác, có quy định nghiêm ngặt hơn. Tuy nhiên, trải qua một thời gian, nghi thức cưới tại đây cũng đã có sự thay đổi theo sự tiến bộ của xã hội.

Mặc dù vậy, dù có thay đổi, nghi thức cưới của Hà Nội cũng phải giữ đủ 3 lễ:

Lễ Chạm Ngõ

Lễ chạm ngõ là nghi lễ đầu tiên trong những nghi lễ cưới của người Hà Nội. Đây là lễ tiếp xúc đầu tiên, chính thức của 2 gia đình nhà trai và nhà gái. Ngày nay, những gia đình ở Hà Nội vẫn giữ nguyên nếp xưa. Lễ chạm ngõ vẫn được xem là thủ tục cần thiết để giữa 2 gia đình, “chỗ người lớn” thưa chuyện với nhau. Sau lễ chạm ngõ thì người con gái được xem là có nơi có chốn, bước đầu để tiến đến chuyện hôn nhân

Lễ ăn hỏi

Sau lễ chạm ngõ là lễ ăn hỏi. Dù là tầng lớp nào thì cũng không thể thiếu được cơi trầu. Một lễ ăn hỏi của người Hà Nội thì không thể thiếu cốm và hồng. Nếu gia đình khá giả thì ngoài cốm, hồng và trầu cau còn có thêm lợn sữa quay.

Đồ lễ ăn hỏi gắn liền với đặc sản của vùng đất Thủ Đô, gồm có: Bánh cốm, bánh su sê, mức sen, chè, rượu, trầu cau, thuốc lá… Dù lễ vật nhiều hay ít thì cũng không thể thiếu được bánh su sê. Loại bánh này còn có một tên gọi khác, đó chính là bánh phu thê. Một số địa phương gọi lệch thành bánh su sê, loại bánh này là biểu tượng của đôi vợ chồng duyên phận trọn vẹn.

Thông thường lễ ăn hỏi bao gồm 3 lễ, trong đó lễ tại gia thường được chia ra, đưa kèm theo người được mời cưới.

Lễ cưới

Thời gian sau khi ăn hỏi cho đến khi diễn ra lễ cưới, thông thường là dưới 10 ngày. Lễ rước dâu ngày xưa có rất nhiều thủ tục. Đi đầu đám rước dâu là những người giàu có và có địa vị xã hội trong làng xã. Khi đón dâu đến đầu làng thì còn có lễ chăng dây, đầu làng hoặc đầu phố (lễ chăng dây đến thế kỷ XX vẫn còn tồn tại), muốn đi qua phải đưa một ít tiền.

Ăn uống, tiệc tùng diễn ra trước ngày cưới 1 ngày (hiện nay thì thường tổ chức ngay trong ngày cưới). Sau khi Hà Nội được đô thị hóa, dân cư tập trung chủ yếu ở trung tâm thành phố, là khu vực 36 phố phường thì phong tục cưới xin cũng vì thế đã có sự thay đổi.

>>> Xem thêm: Lễ Nạp Tài trong đám cưới là gì

Do tiếp thu trình độ và văn hóa phương Tây, đám cưới bắt đầu xuất hiện thiệp báo hỷ. Khi đưa thiệp mời đám cưới, phải đưa kèm theo chè và hạt sen (lấy từ lễ ăn hỏi).  Nếu gia đình khá giả, thì phải có thêm phù tang (dùng để đựng đồ lễ, dài từ 80cm đến 1m) do 2 người khiêng, đựng trầu cau, lợn sơn son (tục này vẫn được giữ trước năm 1945). Rượu champagne được mở ra để báo hiệu một lễ cưới bắt đầu. Rượu champage và bánh champagne là 2 thứ không thể thiếu trong lễ cưới của người phong lưu.

Trong khi đón dâu, cô dâu và chú rể phải làm lễ gia tiên. Lễ gia tiên là lễ tưởng nhớ đến cội nguồn, tổ tiên. Sau lễ thành hôn, 2 vợ chồng mới cưới trở về nhà gái mang theo lễ vật để tạ ơn gia tiên, gọi là lễ lại mặt. Lễ lại mặt hiện nay, một số đám cưới thường được bỏ qua.Từ sau lễ lại mặt, bố mẹ cô dâu mới chính thức đến nhà thông gia. Vì trong lễ cưới, mẹ cô dâu sẽ không đi đưa dâu. Lễ lại mặt thường được tiến hành vào ngày thứ 2 hoặc ngày thứ tư sau lễ cưới. Vì thế lễ này còn có một tên gọi khác nữa là Nhị Hỷ hoặc Tứ Hỷ.

>>> Xem thêm: Tại sao mẹ cô dâu không đưa dâu qua nhà chồng trong ngày cưới

>> > Xem thêm: Lễ vấn danh trong đám cưới là gì