Lại quả là một trong những nghi thức truyền thống được người dân đánh giá là nét đẹp văn hóa trong tục lệ cưới hỏi của người Việt Nam
Lại quả là gì?
Lại quả là một trong những nghi lễ nhỏ được thực hiện trong thời gian cuối của lễ ăn hỏi. Theo đó, nhà gái sau khi hoàn tất nhận các sính lễ cưới của bên nhà trai, vào cuối buổi lễ ăn hỏi, họ sẽ chia các sính lễ ra và chia lại một phần cho nhà trai để mang về nhà. Nghi lễ này là tượng trưng cho sự đáp lễ của phía nhà gái với nhà trai.
Ý nghĩa của lại quả trong đám cưới.
Nếu như trao quả là sự thể hiện tình cảm của nhà trai dành cho nhà gái thì lại quả chính là sự đáp lại chân thành của nhà gái đối với nhà trai. Nghi lễ này thể hiện sự đón nhận chân thành đối với những mâm quả, tình cảm phía nhà trai đã chuẩn bị và mang đến. Đó không chỉ là hiện thân cho câu trả lời “đồng ý” mà còn là sự chuyển tiếp đến một đám cưới vui vẻ và hạnh phúc của 2 người cũng như 2 bên gia đình.
Sau khi lại quả xong, đám hỏi kết thúc thì trên danh nghĩa theo ông bà ta cặp đôi đã trở thành vợ chồng sắp cưới của nhau và có thể xưng gọi “bố, mẹ – con” đối với 2 bên nhà trai và nhà gái.
Nghi thức này được thực hiện khi nào?
Như đã đề cập bên trên, lại quả được nhà gái thực hiện vào thời gian cuối của buổi lễ ăn hỏi. Có nghĩa là nghi thức này chỉ được thực hiện sau khi đã hoàn thành xong hết các nghi thức của buổi lễ ăn hỏi rồi.
Nghi thức này được thực hiện ở đâu?
Nghi thức lại quả chỉ được thực hiện ở nhà của bên nhà gái. Nhà trai sẽ phải mang sính lễ sang bên nhà gái để thực hiện lễ ăn hỏi. Nhà gái nếu đồng ý gả con sẽ chấp nhận sính lễ và chính thức cho phép cô dâu, chú rể thực hiện các nghi thức của lễ ăn hỏi. Sau khi kết thúc lễ ăn hỏi thì nhà gái sẽ chia sính lễ ra và lại quả lại cho phía nhà trai mang về.
Ai là người thực hiện lại quả
Người thực hiện nghi lễ này thường là bậc trưởng bối của cô dâu. Đó có thể là cha mẹ, ông bà hoặc cô chú của cô dâu. Về vấn đề chọn người lại quả, theo truyền thống của ông bà xưa để lại thì nên chọn người có tính tình hiền diệu, có cả con trai và con gái, có sự nghiệp làm ăn suôn sẻ. Ngoài ra, không nên chọn những người góa vợ, góa chồng mà nên chọn người còn đủ vợ hoặc đủ chồng để thực hiện nghi lễ.
Tại sao phải lại quả?
Có thể nói, lại quả là một nghi thức được xuất phát từ truyền thống lâu đời trong phong tục cưới hỏi của ông bà ta. Trong nhiều nghi thức cưới hỏi xưa, có rất nhiều nghi thức đã được người dân đơn giản hóa hoặc bỏ đi vì nó không phù hợp với thời nay. Trái ngược lại, nghi thức lại quả lại được người dân xem như một nét đẹp của văn hóa cưới hỏi của người Việt chúng ta. Chính vì vậy, nghi thức này được người dân lưu truyền, duy trì và giữ gìn cho đến thế hệ ngày nay.
Về phía nhà trai, các sính lễ cưới đem sang nhà gái trong lễ ăn hỏi thể hiện tình cảm chân thành, lòng biết ơn của họ đối với nhà gái vì đã có sinh dưỡng cô dâu. Còn đối với nhà gái, nghi thức lại quả thể hiện sự đáp lễ chân thành, nồng thắm của nhà gái đối với thành ý của nhà trai. Nó mang ý nghĩa “có qua, có lại”
Lại quả được thực hiện như thế nào?
Các nghi thức lễ ăn hỏi đã được cả hai nhà trai và nhà gái hoàn thành. Đại diện của bên nhà gái sẽ bắt đầu tháo gỡ các sính lễ cưới mà nhà trai đem sang. Các sính lễ này được bên nhà gái xếp lên mâm, lên đĩa và dâng lên bàn thờ gia tiên của bên nhà gái.
Phần còn lại của các sính lễ cưới được nhà gái chia thành nhiều phần và mang biếu cho các họ hàng của bên nhà gái. Trong đó, có một phần nhà gái dùng để biếu tặng lại cho phía nhà trai. Phần sính lễ mà nhà gái biếu lại cho nhà trai là phần lại quả. Phần sính lễ này sẽ được đặt lại vào tráp cưới mà nhà trai mang sang. Khi đặt sính lễ vào tráp và trả lại cho nhà trai thì nắp tráp phải lật ngửa và để hở. Nhà trai sẽ nhận phần lễ vật nhà gái trả lại và mang về nhà sau khi kết thúc lễ ăn hỏi.
Nên chia lại những lễ vật gì cho nhà trai trong nghi thức này
Khi chia sính lễ để trả lại cho nhà trai thì nhà gái sẽ lấy ra mỗi thứ 1 ít. Tùy theo sính lễ bên nhà trai đem quà là những sính lễ gì thì nhà gái trả lại một phần của những sính lễ đó. Tuy nhiên, nhà gái chỉ trả những sính lễ bằng lễ vật mà thôi. Còn những sính lễ như nữ trang, nhẫn cưới, tiền nạp tài, tiền lễ đen, tiền nát … thì không trả lại.
Trong lễ ăn hỏi, những lễ vật truyền thống từ thời xưa truyền lại không thể thiếu bao gồm những lễ vật sau đây:
– Trầu cau
– Cặp nhẫn cưới bằng vàng
– Bánh cưới truyền thống của địa phương. Tùy thuộc vào mỗi vùng miền mà người ta dùng các loại bánh khác nhau như là bánh cốm, bánh xu xê, bánh pía, bánh kem, bánh lột da …
– Hạt sen. Có nơi dùng hạt sen tươi, cũng có chỗ dùng hạt sen khô
– Rượu và trà
– Bao lì xì tiền nạp tài.
Ngoài ra, tùy theo tình hình kinh tế cũng như sự yêu cầu từ phía nhà gái mà lễ vật của lễ ăn hỏi còn có thêm nhưng thứ sau đây: heo quay, gà quay, gà luộc, xôi gấc, trái cây ngũ quả, …. Các sính lễ này nhà gái đều chia ra một ít và trả lại cho nhà trai theo nghi thức lại quả.
Không lại quả lại cho nhà trai có được không?
Lại quả là một nghi thức trong cưới hỏi xuất phát từ truyền thống lâu đời của Việt Nam ta. Việc thực hiện lại quả không chỉ là một nét đẹp trong văn hóa cưới hỏi, mà nó còn thể hiện sự đáp lễ của nhà gái dành cho nhà trai.
Mặc dù vậy, cũng có một số trường hợp nhà gái không thực hiện lại quả lại cho nhà trai, đó là một số trường hợp sau đây:
– Trường hợp thứ nhất là do nhà trai mang sính lễ cưới qua nhà gái với số lượng quá ít, không đủ để chia và thực hiện lại quả. Để khắc phục vấn đề này, trước đám hỏi hai nhà phải bàn bạc về số lượng sính lễ để có thể đủ để phân chia cho bà con phía nhà gái và thực hiện nghi thức lại quả cho nhà trai
– Trường hợp thứ hai nhà gái không cần phải lại quả khi đám cưới được tổ chức một bên là cô dâu người Việt Nam và một bên là chú rể người ngoại quốc. Vì nghi thức lại quả chỉ phổ biến ở văn hóa người Việt nên khi chú rể và nhà trai là người ngoại quốc thì nhà gái cũng không cần thiết phải thực hiện nghi thức lại quả.
Những điều cần chú ý khi thực hiện nghi lễ này
Có một số điều chú ý khi thực hiện nghi thức này. Những điều này phần lớn đều xuất phát từ mong muốn mang lại may mắn và hạnh phúc trọn vẹn cho hôn nhân của cô dâu và chú rể. Cụ thể khi thực hiện nghi thức này cần phải chú ý những vấn đề sau:
– Số quả mà nhà gái chia lại cho nhà trai không quan trọng là số lẻ hay là số chẵn. Nó tùy thuộc vào phong tục, tập quán của mỗi địa phương mà có thể chọn số chẵn hay số lẻ.
– Khi tháo các sính lễ cưới và chia sính lễ để thực hiện lại quả phải thực hiện bằng tay, không được sử dụng dao kéo. Người ta cho rằng sử dụng dao kéo để cắt sính lễ sẽ mang ý nghĩa không hay trong hôn nhân. Vì dùng dao kéo sẽ mang ý nghĩa bị chia cắt.
– Khi trả lại và chia quả cho nhà trai, phải cho vào khay và lật ngửa nắp hộp, tuyệt đối không được đóng nắp.
>>> Xem thêm: Nghi lễ cưới của người miền Nam gồm những nghi lễ nào?
>>> Xem thêm: 9 cách kiếm tiền cưới vợ ngoài thu nhập chính
